Obejrzyj tutaj
Chcielibyśmy serdecznie zaprosić na międzynarodową konferencję zatytułowaną „Virtual Conference on Psychosomatic Medicine and Personality Disorders” z udziałem światowej sławy naukowców. Virtual Conference on Psychosomatic Medicine and Personality Disorders to konferencja dotycząca najnowszych osiągnięć naukowych i klinicznych w terapii zaburzeń odżywiania, zaburzeń stresopochodnych, psychosomatycznych oraz zaburzeń osobowości i odbędzie się 2 grudnia 2020 roku online.
Informacje na temat konferencji oraz rejestracji znajdują się na stronie www. psychosomatics.pl oraz TUTAJ
Prawie 80 proc. zakażonych koronawirusem SARS-CoV-2 nie wie, że jest chorych. Niestety prowadzi to do tego, że te osoby dalej rozprzestrzeniają wirusa, nawet o tym nie wiedząc. Czy można rozpoznać, że jesteśmy nosicielami, zanim wystąpią objawy? Jak poznać, że przechodzimy zakażenie koronawirusem bezobjawowo? Odpowiada lek. med. Elżbieta Bonder
Witamina C jest niezbędna dla zachowania zdrowia, prawidłowej pracy mózgu, przepływu krwi i odporności. Kto powinien ją przyjmować?. Odpowiada dr. Elżbieta Bonder z Gedeon Medica.
W kuchni odgrywa jedną z głównych ról. Sól jako źródło sodu jest równie ważna w prawidłowym funkcjonowaniu naszego organizmu. Niektóre pierwiastki nie są przez nas doceniane, nie zwracamy na nie uwagi, lub nie cieszą się dobrą sławą, a to błąd. Dlatego dzisiaj porozmawiamy o soli i sodzie w niej zawartym. Odpowiada dr. Elżbieta Bonder z Gedeon Medica.
Hemofobia jest jednym z wielu rodzajów fobii. Lęk przed krwią utrudnia codzienne funkcjonowanie, ponieważ często ujawnia się nawet podczas zwykłego skaleczenia lub pobierania krwi do badań. Hemofobia jest schorzeniem całkowicie uleczalnym, terapią chorych zajmują się psychologowie bądź psychiatrzy. Kliknij, aby obejrzeć wywiad z naszą psychiatrą
Na pytanie jak poradzić sobie ze świąteczną izolacją odpowiada pani profesor Katarzyna Kucharska z Gedeon Medica.
10 kwietnia, 2020 Wiedza
Agnieszka Chruścikowska
Ze względów bezpieczeństwa, w czasie pandemii musimy pozostać w domu. Pracujemy, uczymy się w zaciszu własnego mieszkania, ale także bardzo często nudzimy się. Nuda jest to czynnik skłaniający Nas do zjadania dużej ilości pożywienia. Nie bez znaczenia dla naszej masy ciała jest także ograniczona aktywność fizyczna – możemy wychodzić z naszych domów tylko w ważnych sprawach jak np. zakupy.
Właściwe żywienie, niezależnie od wieku człowieka, jest jednym z bazowych czynników decydujących o prawidłowym funkcjonowaniu organizmu, utrzymaniu prawidłowej masy ciała.
Nadmierna masa ciała (nadwaga i otyłość) to nie tylko niezależne choroby, ale także czynniki ryzyka innych chorób. W tabeli 1 przedstawione zostały choroby, których ryzyko wystąpienia jest zwiększone u osób otyłych.
Tabela 1. Choroby, których ryzyko w otyłości jest zwiększone
| Znaczne zwiększenie ryzyka (względne ryzyko > 3)* |
Umiarkowane zwiększenie ryzyka (względne ryzyko ok. 2 – 3)* |
Łagodne zwiększenie ryzyka (względne ryzyko ok. 1 – 2)* |
|---|---|---|
| Cukrzyca | Choroba niedokrwienna serca (ChNS) | Nowotwory |
| Dyslipidemia | Hiperurikemia i dna moczanowa |
Bóle krzyża |
| Oporność na insulinę | Zwyrodnieniowa choroba stawów (kolana) |
* Względne ryzyko informuje ile razy częściej wymieniona choroba występuje u niektórych ludzi otyłych niż u osób bez otyłości.
W tym niełatwym dla Nas wszystkim czasie powinniśmy zwracać uwagę na jakość wybieranych przez Nas produktów.
Aby nie przytyć powinniśmy spożywać dużo warzyw. Szczególnie godne polecenia są tzw. warzywa 3-procentowe, które zawierają minimalne ilości węglowodanów. Do tej grupy należą warzywa kapustne poza brukselką, ogórki, sałata, szpinak, pomidory oraz rzodkiewki. Także wskazane są warzywa 6-procentowe, które zawierają 6% węglowodanów w swej objętości. Należą do nich min.: marchewka, brukselka, buraki. Spożycie owoców powinno być zredukowane ze względu na dużo zawartość węglowodanów prostych.
Pojadanie między posiłkami
Pojadanie definiuje się najczęściej jako spożywanie żywności pomiędzy posiłkami głównymi, za które uznaje się: śniadanie, obiad i kolację.
Pojadanie jest to częste zjawisko, gdy siedzimy w domu. Pojadamy z różnych powodów np. gdy nam się nudzi lub gdy jest nam smutno.
Ważne jest by unikać pojadania szczególnie słodyczy, które może prowadzić do nadmiernej masy ciała. Zamiast chrupać ciastka lub chipsy możemy pokroić marchewkę lub ogórka w słupki i jeść z sosem na bazie jogurtu naturalnego.
Spożywanie żywności typu fast-food
Mimo że wiele lokali gastronomicznych jest teraz zamkniętych, to możemy jedzenie typu fast-food zamawiać na wynos.
Wpływ spożycia żywności fast food na stan zdrowia zależy m.in. od takich czynników jak: wartość odżywcza wybranego z menu posiłku lub produktu, ilości spożywanego posiłku lub produktu, częstości spożywania tego typu żywności.
Większość posiłków podawanych w restauracjach fast- food ma dużo kalorii, tłuszczu całkowitego, nasyconych kwasów tłuszczowych, cholesterolu i sodu . W popularnej sieci restauracji typu fast-food, jeden hamburger ma 255kcal, średnia porcja frytek to ok. 300kcal.
Spożywanie częste takiego typu żywności przy braku aktywności fizycznej może prowadzić do nadwagi i otyłości.
Jeśli mamy ochotę na jedzenia ,,na wynos” zamawiajmy dania, które nie są smażone na głębokim tłuszczu, dania, które zawierają dużo warzyw.
Możemy także ,,uzdrowić” fast-food. Należy zwracać uwagę na wszelkiego rodzaju sosy, powinniśmy wybierać sosy np. na bazie jogurtu naturalnego, unikać sosów z majonezem. Gdy zamierzamy zamówić danie fast-food, nie róbmy tego, gdy jesteśmy wygłodzeni, gdyż zamówimy o wiele więcej i o wiele więcej zjemy niż powinniśmy.
W domu także możemy przygotowywać smaczne przekąski np. frytki pieczone w piekarniku, chipsy z jarmużu.
Stosowane techniki kulinarne
Uważa się, że dobrze jest, aby najczęstszym sposobem przyrządzania posiłków było gotowanie, gotowanie na parze, pieczenie, ewentualnie grillowanie, a najrzadszym – smażenie. Smażenie nie jest korzystną techniką kulinarną, przyczynia się do dodatniego bilansu energetycznego. 1 łyżka oleju ma 100 kcal – dodając ją do smażenia, o tyle zwiększamy wartość energetyczną przygotowywanej potrawy.
Płyny
Nie można ograniczać płynów.
Powinniśmy spożywać wody mineralne niegazowane, niesłodzoną słabą herbatę, niesłodzoną kawę, warzywne soki, herbaty owocowe bez cukru. Unikajmy napojów typu cola, jedna szklana coli (240ml) ma ok. 100 kcal.
Minimalna podaż wody z całodziennej racji pokarmowej powinna wynosić ok. 2 litry.
Sód
Powinniśmy także szczególną uwagę zwracać na ilość przyjmowanego sodu. Sód zawarty jest w soli kuchennej. Sprzyja on zatrzymywaniu wody w organizmie i zwiększaniu się ciśnienia tętniczego krwi.
Nie powinno się spożywać więcej niż ok. 2,5-3,0 g sodu na dobę, czyli ok. 5,0-6,0g soli kuchennej.
Obniżenie spożycia soli o 3g dziennie może zmniejszyć ciśnienie tętnicze zarówno u osób chorych na nadciśnienie jak i u osób mających prawidłowe ciśnienie krwi. Zaś zmniejszenie spożycia soli o 6g/ dobę zmniejsza o 30% ryzyko wystąpienia udarów i o 25% choroby niedokrwiennej serca.
Duże ilości soli znajdują się m.in. w chipsach. W 100g tego produktu jest ok. 2g soli, czyli ok. 40% naszego zapotrzebowania.
Zalecane sposoby obniżania spożycia sodu to: stosowanie przypraw bez soli, ograniczenie spożywania produktów z konserw, paczkowanych a także gotowych, ograniczenie wędzonych i marynowanych produktów, używanie bardzo oszczędnie soli do gotowania i przy stole, czytanie składu produktu na opakowaniu.
Ilość posiłków
Powinniśmy zjadać 4-5 posiłków dziennie. Przerwy między nimi nie powinny być krótsze niż 3 godziny. Ostatni posiłek powinien być spożyty przynajmniej na 2 godziny przed snem.
W publikacjach sformułowaną tezę, że częstość spożywania posiłków może odgrywać znaczącą rolę w zapobieganiu nadwagi i pomóc w zachowaniu prawidłowej masy ciała. Większa liczba spożywanych posiłków, obniża poposiłkową reakcję metabolizmu lipidów i wydzielanie insuliny. Udowodniono, że osoby spożywające więcej niż 4 posiłki dziennie charakteryzowały się statystycznie zmiennie niższymi stężeniami cholesterolu w porównaniu do spożywających od 1 do 2 posiłków.
Stwierdzono także, obniżenie poziomu cholesterolu LDL wraz ze wzrostem częstości spożywanych posiłków.
Regularność posiłków
Powinniśmy pamiętać, że regularność posiłków korzystnie wpływa na termogenezę, a także poprawia wrażliwość na insulinę.
Osoby spożywające posiłki nieregularnie mają mniejszą termogenezę, a więc i w tym mechanizmie są narażone na dodatni bilans energetyczny, a w konsekwencji na wzrost masy ciała.
W tym niełatwym czasie dbajmy o siebie, niech zdobyta wiedza żywieniowa będzie dla Nas nauką na całe życie.
18 listopada, 2019 Wiedza
14 listopada odbył się Światowy Dzień Cukrzycy.
Światowy Dzień Cukrzycy (World Diabetes Day – WDD) został utworzony w 1991 roku przez IDF i Światową Organizację Zdrowia (WHO). Wraz z uchwaleniem rezolucji ONZ stał się oficjalnym Dniem Narodów Zjednoczonych w 2006 roku. Obchodzony jest 14 listopada, w dniu urodzin Sir Fredericka Bantinga odkrywcy insuliny. WDD to największa na świecie kampania uświadamiająca o cukrzycy, która dociera do ponad miliarda ludzi na całym świecie w ponad 160 krajach. Od 2007 roku Niebieski pierścień (Rycina 1) stał się symbolem osób chorych na cukrzycę i zjednoczenia ludzkości w obliczu epidemii. Koło oznacza jedność, zaś kolor niebieski nawiązuje do nieba i flagi ONZ. Przypomina o konieczności robienia badań i o istnieniu milionów diabetyków na całym świecie [12].
Ryc. 1. Logo Światowego Dnia Cukrzycy
CZYNNIKI RYZYKA CUKRZYCY TYPU 2
Co rok badania powinni wykonywać osoby (niezależnie od wieku) z następujących grup ryzyka:
- BMI ≥ 25 kg/m2 ( nadwaga, otyłość),
- Występowanie w rodzinie Cukrzycy (rodzice, rodzeństwo),
- Mała aktywność fizyczna, siedzący tryb życia,
- Niewłaściwa dieta,
- Nadciśnienie tętnicze ( ≥ 140/90 mmHg),
- Przebyte zaburzenia tolerancji glukozy,
- Hiperlipidemia : HDL < 40 mg/dl i / lub TG > 150 mg/dl,
- Zespół policystycznych jajników,
- Choroba układu sercowo – naczyniowego,
- Przebyte zaburzenia tolerancji glukozy,
- Przebyta cukrzyca ciężarnych
Na 100 przypadków cukrzycy typu 2, aż u 80 występuje otyłość. Szczególnie groźna dla zdrowia jest otyłość androidalna (brzuszna, „typu jabłka”), związana z odkładaniem nadmiaru tkanki tłuszczowej na brzuchu. U wielu chorych po skutecznej redukcji masy ciała znikają lub łagodzą się objawy cukrzycy. Otyłość i cukrzyca są zależne od siebie ponieważ posiadają wspólną predyspozycję genetyczną. Wraz z wiekiem zmniejsza się tolerancja glukozy. Powstaje, podobnie jak w otyłości insulinooporność a także obniża się wydajność czynnościowa komórek organizmu także komórek β trzustki. Skutkuje to zwiększona zapadalnością na cukrzycę typu 2 u osób powyżej 45 roku życia.
OBJAWY CUKRZYCY
Typowe dolegliwości:
- zwiększone pragnienie – przyjmowanie większej ilości płynów niż zazwyczaj,
- wzmożony apetyt – spożywanie większych porcji jedzenia, bez przybierania na wadze,
- zwiększone oddawanie moczu– 2-3 razy więcej, niż normalnie 1-1.5 litra.
- Objawy te występują u 50% chorych, pojawiają się dosyć późno, zazwyczaj po wieloletnim okresie upośledzenia glikemii na czczo. Do częstszych objawów zaliczamy:
- otyłość,
- świąd skóry, przede wszystkim w okolicy narządów płciowych, czyraki, pleśniawki jamy ustnej, nie gojenie się ran, grzybica paznokci,
- objawy ginekologiczne: grzybica i zapalenie bakteryjne pochwy, zaburzenia miesiączkowania,
- układ nerwowy: skurcze mięśni łydek, drętwienie i pieczenie skóry ,
- zaburzenia widzenia powstające z przenikania glukozy do soczewki,
- zmęczenie i osłabienie organizmu.
Leczenie cukrzycy
Odpowiedni styl życia – aktywność fizyczna i dieta stanowią najważniejszą zasadę w leczeniu cukrzycy typu 2. Wysiłek fizyczny ma na celu nie tylko zrzucenie zbędnych kilogramów, ale także obniżenie insulinooporności, zmniejszenie ryzyka chorób układu krążenia i poprawienie samopoczucia. Dodatkowo u osób z podwyższonym ryzykiem wystąpienia cukrzycy regularne wykonywane ćwiczenia są wstanie zapobiec chorobie. Przed wprowadzeniem aktywności fizycznej pacjent musi zostać dokładnie przebadany w kierunku wystąpienia powikłań makro i mikroangiopatycznych. Wykrycie jakichkolwiek przeszkód do wykonywania ćwiczeń pozwala na opracowanie indywidualnego planu, dostosowanego odpowiednio do pacjenta. Osoby posiadające dobrą kontrolę glikemii mogą uprawiać sport o różnym stopniu nasilenia m.in. wysiłek aerobowy czyli jazda na rowerze, biegi, pływanie, nordic walking. W przypadku osób chorych na cukrzycę z otyłością, nadwagą zaleca się zmniejszenie masy ciała.
Interpretacja wskaźnika BMI:
Tabela Klasyfikacja BMI wg WHO
| Klasyfikacja | BMI (kg/m2) |
|---|---|
| Niedowaga | <18,50 |
| Prawidłowa masa ciała | 18,50 – 24,99 |
| Nadwaga | 25,00 – 29,99 |
| Otyłość | ≥ 30,00 |
| Otyłość stopnia I | 30,00 – 34,99 |
| Otyłość stopnia II | 35,00 – 39,99 |
| Otyłość stopnia III | ≥ 40,00 |
Źródło: WHO. Obesity: preventing and managing the global epidemic. Report of a WHO Consultation. WHO Technical Report Series 894. Geneva: World Health Organization, 2000.
Zalecane jest spożywanie produktów z dużą ilością błonnika pokarmowego. Węglowodany proste (źródło: jasne pieczywo, cukier, słodycze) ogranicza się do minimum, a nawet całkowicie wyklucza z diety.
Głównym źródłem energii są węglowodany złożone o niskim indeksie glikemicznym. IG to forma klasyfikacji produktów spożywczych zawierających węglowodany, uwzględnia on wpływ danego produktu na poziom glikemii mierzonej przez 120 minut w porównaniu do posiłku standardowego (glukoza, białe pieczywo). Im wyższa wartość indeksu glikemicznego, tym wyższy poziom glukozy we krwi, po jego spożyciu. Pojęcie indeksu glikemicznego pozwala nam na skomponowanie diety bez nagłych skoków glikemii. Najkorzystniejsze są produkty o niskim indeksie glikemicznym (IG < 55%) to np. surowe warzywa, większość owoców, nasiona strączkowe, jaja. Średni IG (55 – 70%) posiada nisko przetworzone pełnoziarniste pieczywo, płatki zbożowe, kasza, ryż, makaron, zaś wysoki (>70 %) znajduje się w wysoko przetworzonych produktach zbożowych oraz np. ziemniakach. Na wartość IG danego produktu wpływa m.in. sposób jego przyrządzania (poprzez gotowanie wzrasta indeks glikemiczny), czas spożywania posiłku oraz zawartość tłuszczu w produkcie.
Osoby z cukrzycą powinny regularnie badać poziom cholesterolu w surowicy krwi. Obniżenie stężenia cholesterolu LDL można uzyskać eliminując tłuszcze nasycone (pochodzenie zwierzęce) lub zastąpić je tłuszczami jednonienasyconymi (np. oliwa z oliwek) i węglowodanami z niskim indeksem glikemicznym. Dodatkowo należy ograniczyć do minimum izomery trans kwasów tłuszczowych znajdujących się w pieczywie cukierniczym, twardych margarynach, potrawach typu fast food. Należy wybierać chude mięso drób, indyk (bez skóry), wołowina, cielęcina, unikać wysoko przetworzonych, mielonych wędlin. Wskazane są ryby morskie i tłuste, z uwagi
na wysoką zawartość wielonienasyconych kawasów tłuszczowych omega-3. Mięso warto zastąpić nasionami roślin strączkowych z uwagi na dużą ilość białka, flawonoidów oraz witamin. W jadłospisie chorego dopuszczalne jest także spożycie dwóch jaj tygodniowo. Suplementacja witamin i mikroelementów w przypadku pacjentów, u których nie wykrywa się niedoborów jest niewskazana. Wyjątkiem jest witamina D3 stosowana zgodnie z zaleceniami dla ogólnej populacji w okresie jesienno-zimowym oraz kwas foliowy w przypadku kobiet ciężarnych. Spożycie soli kuchennej w diecie nie powinno przewyższać 5g/dobę. Nie wskazane jest dosalanie potraw.
Alkohol w diecie osób chorych na cukrzycę, jest nie wskazany. Blokuje on uwalnianie glukozy z wątroby czego efektem może być rozwój hipoglikemii, zwłaszcza gdy spożywamy go bez przekąsek.
Piśmiennictwo:
1. Adamek-Guzik T., Zarys chorób wewnętrznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
2. American Diabetes Association: Standards of medical care in diabetes – 2018. Diabetes Care Jnuary 2018, volume 41, suplement 1.
3. Baranik A., Ostrowska L., Praktyczne zalecenia dotyczące żywienia chorych z cukrzycą typu 2 i otyłością, Via Medica 2011.
4. Chojnowski P., Wasyluk J., Grabska- Liberek I., Cukrzyca – epidemiologia i patogeneza.
5. Ciborowska H., Rudnicka A., Dietetyka żywienia zdrowego i chorego człowieka, PZWL Warszawa, wydanie III uzupełnione.
6. Cukrzycapolska.pl https://cukrzycapolska.pl/cukrzyca-typu-2/ [sczytano: 03.12.2018 godzina 20.09].
7. Czupryniak L., Strojek K., Diabetologia 2016.
8. Gawęcki J., Grzymisławski M., Żywienie człowieka zdrowego i chorego Tom 2, Warszawa, 2010.
9. GLOBAL REPORT ON DIABETES 2016 World Health Organization.
10. IDF DIABETES ATLAS Eighth edition 2017.
11. Instytut Żywności i Żywienia, Żywienie człowieka i metabolizm, Nr 2, tom 45, Warszawa 2018.
12. International Diabetes Federation – About WDD – World Diabetes Day. https://www.worlddiabetesday.org/about-wdd.html [sczytano: 06.12.2018 godzina 20.43].
13. Jarosz M., Kłosiewicz-Latoszek L., Cukrzyca Zapobieganie i leczenie, Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
14. Koalicja na rzecz walki z cukrzycą, Raport Wyniki Badania, Społeczny obraz cukrzycy, 14 listopada 2010.
15. Koch-Heintzeler D., Puhl W.,Cukrzyca, Wydawnictwo ASTRUM Wrocław 1999.
16. Narkiewicz K., Pasierski T., Pikto- Pietkiewicz W., Strojek K., Diabetokardiologa, Medycyna Praktyczna, Kraków 2004.
17. Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej https://ncez.pl/choroba-a-dieta/cukrzyca-i-insulinoopornosc/cukrzyca—–w-liczbach–czy-powinnismy-sie-bac-
[sczytano: 04.04.2019 godzina 19.00].
18. Polskie Towarzystwo Diabetologiczne, Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2018, Diabetologia praktyczna, 2018, tom 4 , nr 1.
19. Rutkowska B., Podstawy dietetyki, Patofizjologia i dietoterapia cukrzycy, wydawnictwo SGGW.
20. Stanowisko American Diabetes Association, Standardy opieki medycznej nad chorymi na cukrzycę. Diabetologia Praktyczna 2002, tom 3, supl. A, A45-A69 wydanie polskie: Via Medica.
21. Stanowisko American Diabetes Association, Znaczenie badania United Kingdom Prospective Diabetes Study, Przedrukowano za zgodą z: Diabetes Care 2002, 25, supl. A, S28–S32, wydanie Via Medica.
22. Strojek K., Cukrzyca, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
23. Strojek K., Diabetologia, Wybrane zagadnienia.
24. Tatoń J., Cukrzyca Poradnik dla pacjentów, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1992.
25. Tatoń J., Czech A., Diabetologia tom 1, Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2001.
26. Tatoń J.,Czech A., Bernas M., Diabetologia kliniczna, Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
27. Tatoń J. Zdrowe i smaczne żywienie osób z cukrzycą i ich rodzin. Wydawnictwo Lekarskie PZWL Warszawa 1997.
28. Vademecum biuletyn naukowy https://biuletyn.servier.pl/16001/program-prewencji-cukrzycy-w-finlandii [sczytano 04.04.2019 godzina 14.55].
29. WHO http://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/diabetes [sczytano: 02.12.2018 godzina 19.20].
30. Włodarek D., Lange E., Kozłowska L., Głębska D., Dietoterapia PZWL, Wydanie 1 Warszawa 2014.
23 września, 2019 Wiedza
Pracoholizm czy pasja pracy czy wypalenie zawodowe? Definicja pracoholizmu ewaluowała od 1971r. Warto wspomnieć też o pojawieniu się różnicowania pasji pracy i pracoholizmu.
Poniższa tabela pokaże zasadnicze różnice pomiędzy pasją pracy, a pracoholizmem
| Cecha | Pasja pracy | Pracoholizm |
| Liczba godzin pracy | Duża | Duża |
| Satysfakcja z pracy | Duża | Brak |
| Wewnętrzny przymus pracy
( sam chcę pracować) |
Duży | Brak |
| Zewnętrzny przymus pracy
(ktoś każe mi pracować) |
Brak | Duży |
| Pozytywny stan umysłu | Tak | Zwykle nie |
| Brak równowagi miedzy pracą a życiem prywatnym | Tak | Tak |
| Wigor, energia, wytrzymałość wobec przeciwności | Tak | Brak |
| Zapał do pracy | Tak | Nie |
| Obciążenie pracą | Tak | Tak |
| Przeciążenie pracą | Nie | Tak |
| Wysoki poziom zajętości pracą | Tak | Tak |
| Poczucie sensu pracy | Wysokie | Niskie |
| Postrzeganie siebie jako zdolnych do radzenia sobie z wyzwaniami w pracy | Wysokie | Niskie |
| Uczucie bezustannego zapracowania | Nie | Tak |
| Uczucie naprzemiennych faz przymusu pracowania i unikania pracy | Nie | Tak |
| Uczucie stałej potrzeby zmiany aktywności w związku z deficytem koncentracji uwagi | Nie | Tak |
| Nadmierne skupianie się na detalach w pracy | Nie | Tak |
| Nadkompensowanie pracą niskiego poczucia własnej wartości | Nie | Tak |
| Uporczywe dążenie do unikania /redukcji negatywnych emocji poprzez nadmiar pracy | Nie | Tak |
| Brak umiejętności wyłączania się z pracy – strefa myśli, wyobrażeń, aktywności rekreacyjnych | Nie | Tak |
Z tabeli możemy łatwo wywnioskować , że pasja pracy jest zdrowa , a pracoholizm może prowadzić do choroby.
Warto, jeszcze zauważyć, ze syndrom pracoholizmu często bywa mylony z zespołem wypalenia zawodowego, chociaż pewne objawy wypalenia zawodowego i pracoholizmu są podobne, każde ze zjawisk jednak ma wyraźnie odmienne właściwości.
Przeciążenie pracą w przypadku pracoholizmu związane jest z przymusem pracowania i z zastępczą regulacją emocji, natomiast wypalenie zawodowe jest związane z utratą przez człowieka poczucia znaczenia pracy. Wypalenie zawodowe odnosi się tylko do działalności zawodowej polegającej często na pracy z ludźmi, natomiast pracoholizm może dotyczyć każdego zajęcia ukierunkowanego na cel, które traktowane jest przez osobę jako praca (por. Wojdyło, 2003).
Zarówno u wypalonych zawodowo jak i uzależnionych obserwuje się symptomy wyczerpania psychofizycznego : przy czym osoby wypalone przeżywają wyczerpanie emocjonalne powiązane z obniżeniem zaangażowania w pracę (Chirkowska-Smolak, 2012; Sęk, 2000), natomiast u osób uzależnionych wyczerpanie psychofizyczne występuje ze stałym wzrastającym zaangażowaniem w pracę (Wojdyło, 2003)
Z powyższego wynika, że zarówno sposób wykonywania pracy jak i podejście do pracy, niezależnie czy mówimy o pracoholizmie czy wypaleniu zawodowym, jest niekorzystne dla pracowników , gdyż może być generatorem chorób psychosomatycznych i zaburzeń psychicznych.
Warto zadać sobie pytanie – czy można temu przeciwdziałać, jeśli tak, to jak?
Nauczenie się – podnoszenia własnej samooceny, dostrzegania i budowania własnej wartości, nauczenie się zarządzania stresem i prawidłowej kontroli negatywnych emocji – będzie owocowało – podejściem do pracy z pasją , a nie z przymusem.
Elżbieta Bonder
Lekarz chorób wewnętrznych, specjalista leczenia chorób psychosomatycznych, autorka programu Stop Stres, który jest aktywną profilaktyką chorób psychosomatycznych i zaburzeń psychicznych
