ANOREKSJA

To zaburzenie o podłożu psychicznym polegające na celowym i usilnym dążeniu do redukcji masy ciała i utrzymania maksymalnie niskiej wagi, przy jednoczesnym występowaniu zaburzeń w postrzeganiu własnego ciała oraz lęku przed przybraniem na wadze. Konsekwencją choroby jest szybko postępujące wyniszczenie organizmu, które zagraża życiu i zdrowiu osoby chorej.

W anoreksji restrykcyjnej osoba chora w sposób systematyczny i konsekwentny ogranicza ilość przyjmowanego pokarmu do minimalnych porcji, ignorując znaczący spadek masy ciała. Osoby chorujące na anoreksję restrykcyjną jedzą przede wszystkim w samotności i nie chcą się przyznawać do ilości spożywanych posiłków, czasami stosują różnego rodzaju środki przeczyszczające.

Osoby cierpiące na ten rodzaj anoreksji często przez długi czas nie uświadamiają sobie choroby lub wypierają występowanie objawów, które na nią wskazują, a co za tym idzie – bardzo rzadko same szukają fachowej pomocy. Najczęściej to rodzina i bliscy, przyglądając się obiektywnie objawom i nawykom chorobowym postanawiają rozpocząć leczenie.

Anoreksja bulimiczna rozpoczyna się tak jak anoreksja restrykcyjna: osoba chora ogranicza do minimum ilość spożywanych posiłków, nieustannie walcząc z uczuciem głodu i mierząc się z wyczerpaniem organizmu. A następnie miewa napady kompulsywnego jedzenia i pochłania duże ilości wysokokalorycznego jedzenia, co wywołuje w pierwszym momencie uczucie ulgi (wynikające z zaspokojenia głodu), a w drugim –  ogromne poczucie winy (wynikające z obaw przed przytyciem). Aby zlikwidować poczucie winy osoby chore na anoreksję bulimiczną prowokują wymioty lub stosują różnego rodzaju środki przeczyszczające, a w skrajnych przypadkach podejmują próby samobójcze. Pacjenci cierpiący na anoreksję bulimiczną najczęściej mają świadomość własnej choroby, dzięki czemu częściej niż osoby mierzące się z anoreksją restrykcyjną szukają fachowej pomocy.

Oto najczęściej spotykane objawy, pozwalające na rozpoznanie anoreksji:

• spadek masy ciała (lub brak przybytku masy ciała) – masa ciała jest przynajmniej 15% niższa od minimalnej prawidłowej wagi (dla danej płci, wieku i wzrostu), a BMI wynosi 17,5 lub mniej;
• metody stosowane w celu zredukowania wagi polegają na restrykcyjnym unikaniu całych grup produktów oraz wspomaganiu procesu odchudzania przyjmowaniem środków przeczyszczających oraz moczopędnych i/lub prowokowaniem wymiotów;
• zaburzony obraz własnego ciała;
• paniczny lęk przed przytyciem;
• zaburzenia hormonalne, zanik miesiączki u kobiet, spadek potencji u mężczyzn, brak zainteresowania seksem.

Anoreksja (nieleczona lub leczona nieskutecznie) prowadzi do postępującego wyniszczenia organizmu, ze śmiercią włącznie. 

W przebiegu choroby pojawia się szereg konsekwencji: zdrowotnych (zarówno w sferze zdrowia fizycznego, jak i psychicznego) oraz społecznych, takich jak:

• znaczna redukcja tkanki tłuszczowej i mięśniowej;
• pojawienie się meszku na twarzy i ciele (reakcja obronna organizmu, który próbuje w ten sposób ochronić organizm przed wychłodzeniem, zastępując w tej funkcji tkankę tłuszczową);
• zmiany w wyglądzie fizycznym: podkrążone oczy, suche i łamliwe włosy, a w dalszym etapie choroby – wypadanie włosów (również pod pachami i w miejscach intymnych), łamliwe paznokcie, sucha skóra;
• zaburzenia miesiączkowania (nieregularne miesiączki lub ich brak);
• anemia (wynikająca z niedoborów mikro i makroelementów);
• ogólne osłabienie organizmu oraz towarzyszące mu omdlenia i zawroty głowy;
• zaburzenia hormonalne (m.in. wzrost stężenia kortyzolu, obniżenie poziomu gonadotropiny i redukcja metabolizmy hormonów tarczycy);
• osteoporoza;
• zaburzenia pracy układów: sercowego i krwionośnego (m.in. spadek ciśnienia tętniczego, zanik mięśnia sercowego;
• zaburzenia pracy układu trawiennego (m.in. bóle brzucha, zaparcia i wzdęcia, spadek perystaltyki jelit);
• zaburzenie pracy układu oddechowego (m.in. bradykardia, czyli spadek liczby oddechów na minutę);
• obniżenie temperatury ciała (poniżej 36 st. Celsjusza), nietolerancja chłodu, zimne i sine stopy i ręce;
• drażliwość i nerwowość, obniżone samopoczucie, niska samoocena, depresja (również z myślami i/lub próbami samobójczymi);
• zaburzenia rytmu dobowego (bezsenność);
• stopniowe ograniczanie kontaktów społecznych, wycofywanie się z życia towarzyskiego, niewywiązywanie się z codziennych obowiązków – aż do izolacji społecznej.